Kiedy podejrzewać u dziecka anoreksję?

Anoreksji nie diagnozuje się z dnia na dzień. Jest to proces, którego początek leży po stronie najbliższych chorego dziecka - gdy zdają sobie sprawę, że ich obawy nie są irracjonalne i z dzieckiem dzieje się coś niedobrego.

Czasami dotarcie do tego momentu zajmuje tygodnie, miesiące, czasem lata. Zależy to od wielu czynników - między innymi od wiedzy rodziców, od zdolności przyjrzenia się sytuacji z pewnego dystansu, czy też od specyficznych rodzinnych relacji.

Nie można oczekiwać, aby rodzice swoje obawy budowali na suchych kryteriach medycznych, których użycie wymaga obiektywizmu, czy specjalistycznych umiejętności wykraczających poza ich wykształcenie.

Kiedy zatem można podejrzewać anoreksję?

Wygląd

1. Dziecko jest szczuplejsze od swoich rówieśników; otoczenie zwraca uwagę na nadmierne wychudzenie; są problemy ze znalezieniem ubrań, które może nosić bez zwężania.

2. Ciągłe uczucie zimna, ubieranie się nieadekwatnie do warunków pogodowych.

3. Na skórze klatki piersiowej, brzuchu pojawia się drobny ciemny meszek.

Jedzenie

1. Odmowa jedzenia pokarmów, po których można przytyć. Lista zakazanych pokarmów stopniowo się zwiększa - przeważnie z jadłospisu znikają po kolei słodycze, makaron, ziemniaki, produkty mączne, wieprzowina itd.

2. Posiłki są monotonne, ograniczone do kilku produktów, czasami dziwacznie łączone np. jabłka z ketchupem.

3. Posiłki zjadane są w samotności.

4. Bardzo dobra znajomość kaloryczności poszczególnych produktów.

5. Wyrzucanie jedzenie, kłamanie co do ilości zjedzonych pokarmów.

Zachowanie

1. Na uwagi dotyczące konieczności przytycia - reakcją jest lęk, smutek. Przy próbach nakłonienia do wspólnych posiłków wywołuje awantury, które kończą się jedzeniem w samotności lub niejedzeniem.

2. Twierdzi, że ma grube poszczególne części ciała, przeważnie brzuch, uda, twarz.

3. Często jest drażliwe, smutne, płaczliwe.

4. Zamyka się w sobie, ogranicza się liczba kontaktów towarzyskich.

5.  Nieadekwatnie dużo czasu poświęca nauce. Zanikają lub mocno ograniczane są wcześniejsze zainteresowania.

6.  Ćwiczy - brzuszki, bieganie. Poświęca temu znaczną część dnia.

Zdrowie

1. Stosuje leki przeczyszczające, często w bardzo dużych ilościach.

2. Nie miesiączkuje (kobieta).

3. Skarży się na zmęczenie, osłabienie.

4. Wypadają włosy, wymaga częstszych wizyt u stomatologa.

Dobre wyniki badań laboratoryjnych nie wykluczają obecności zaburzeń odżywiania - u znacznej części nie stwierdza się istotnych odchyleń od normy.

Audycja o pro ana

Zapraszam do odsłuchania audycji w radiowej Trójce o zjawisku Pro Ana, czyli o anoreksji jako stylu życia, a w wielu przypadkach pewnie przedsionku do anoreksji.

http://www.polskieradio.pl/Player

Anoreksja kryteria diagnostyczne

Kryteria diagnostyczne anoreksji wg ICD-10
A. Spadek wagi lub, u dzieci, brak przybytku wagi prowadzący do masy ciała o co najmniej 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej stosownie do wieku i wzrostu.

 B. Spadek wagi jest narzucony samemu sobie przez unikanie "tuczącego pożywienia".

 C. Samoocenianie siebie jako osoby otyłej oraz zaburzający strach przed przytyciem, co prowadzi do narzucanie samemu sobie niskiego progu masy ciała.

 D. Obejmujące wiele układów zaburzenia endokrynne osi przysadkowo-gonadalnej przejawiają się u kobiet zanikiem miesiączkowania, a u mężczyzn utratą seksualnych zainteresowań i potencji (wyraźnym wyjątkiem jest utrzymywanie się krwawień z pochwy u kobiet anorektycznych stosujących substytucyjne leczenie hormonalne, najczęściej w postaci przyjmowania leków antykoncepcyjnych).

 E. Zaburzenie nie spełnia kryteriów A i B dla żarłoczności psychicznej (bulimia nervosa).

  Kryteria diagnostyczne wg DSM-IV-TR
 A. Odmowa utrzymywania masy ciała na poziomie minimalnej masy prawidłowej dla wieku i wzrostu lub ponad tym poziomem (np. spadek masy ciała prowadzący do utrzymywania masy ciała mniejszej niż 85% oczekiwanej albo niepowodzenie osiągnięcia oczekiwanego przyrostu masy w okresie wzrostu prowadzące do masy ciała mniejszej niż 85% oczekiwanej).

 B. Nasilona obawa przed przyrostem masy ciała i przytyciem, nawet w przypadku niedostatecznej masy ciała.

 C. Zakłócenie sposobu przeżywania masy i kształtu własnego ciała, nadmierny wpływ masy ciała lub jego kształtu na samoocenę albo zaprzeczanie powadze aktualnie niskiej masy ciała.

 D. U kobiet po rozpoczęciu miesiączkowania, brak miesiączki, tzn. brak co najmniej trzech kolejnych cyklów miesięcznych (jeśli miesiączka występuje tylko w następstwie stosowania hormonów, np. estrogenów, kobieta uważana jest za niemiesiączkującą).

 Należy określić postać: Postać ograniczająca: podczas obecnego epizodu Jadłowstrętu psychicznego, osoba nie podejmuje regularnie zachowań typu objadanie się lub oczyszczanie (tzn. prowokowanie przez siebie wymiotów, nadużywanie leków czyszczących, moczopędnych lub wlewów przeczyszczających). Postać z napadami objadania się/przeczyszczaniem: podczas obecnego epizodu Jadłowstrętu psychicznego osoba regularnie podejmuje zachowania typu objadanie się lub oczyszczanie (tzn. prowokowanie przez siebie wymiotów, nadużywanie leków czyszczących, moczopędnych lub wlewów przeczyszczających).

W Neewsweek o anoreksji

Anorektyczki jak motyle
Natalia Pietkun brała udział w przygotowaniu powyższego artykułu. Zapraszam do lektury.

Jak rozmawiać z bliską osobą chorą na zaburzenie odżywiania

Jak rozmawiać z bliską osobą chorą na zaburzenie odżywiania

Autor: Ludmiła Chludzińska2

Kilka uwag na temat jak wspierać naszych bliskich w tych ciężkich chwilach, gdy nasze oparcie może okazać się kluczem do sukcesu całego procesu leczenia i wychodzenia z choroby.

Terapia zaburzeń odżywiania jest niezwykle trudna dla osób dotkniętych tymi chorobami. Potrzebują one zarówno silnej motywacji do leczenia, jak i wsparcia ze strony najbliższych, aby wytrwać okres wychodzenia z choroby. Osoby dotknięte zaburzeniami odżywiania, zwłaszcza te zdające sobie sprawę z powagi swojego stanu i rozważające podjęcie leczenia, często mają tendencję do izolowania się od otoczenia. Często także szukają zrozumienia na licznych forach internetowych dedykowanych zagadnieniom zaburzeń odżywiania. Niestety w internecie można trafić na fora typu pro ana czy pro mia, które skupiają osoby uznające anoreksję i bulimię jako style życia, a nie choroby. Oferują wsparcie i zrozumienie, ale także zmniejszają motywację do leczenia. Dlatego ważne jest aby mając chorą osobę wśród bliskich zaoferować jej pomoc.

Co zrobić, jeżeli bliska nam osoba cierpi na zaburzenia odżywiania? Na pewno nie wolno kogoś takiego unikać, lub udawać, że problem nie istnieje. Rozmawianie tylko na tematy błahe i nieistotne typu "piękną mamy jesień tego roku" i wycofywanie się z rozmowy za każdym razem gdy temat zbliża się do niebezpiecznych tematów powoduje dalszą alienację chorej/chorego. Powinniśmy także powstrzymać się od wydawania pochopnych osądów typ "ona sama jest sobie winna", lub "te anoreksje i bulimie to tylko fanaberie". Nie będąc psychologami, czy terapeutami, nie doświadczając osobiście czym zaburzenia odżywiania są, nie jesteśmy w stanie do końca zrozumieć przez co przechodzi chora osoba. Starajmy się nie mówić w gniewie, przez to, co słyszymy. Wypaczony chorobą tok myślenia, przekręcony obraz własnej postaci, zdominowanie umysłu jedzeniem, głodówką, odchudzaniem, niskie poczucie wartości - to tylko kilka problemów z którymi na co dzień zmagają się anorektyczki i bulimiczki. Najtrudniej jest zrozumieć to, że w rzeczywistości choroby te nie wynikają z egoizmu czy z próżnej chęci bycia piękną. Mimo, że koncentrują się wokół jedzenia, to tak na prawdę są tylko odzwierciedleniem dużo głębszych problemów.

Rozmawiając o chorobie nie pytajmy "dlaczego?". Przyczyny zaburzeń odżywiania są skomplikowane, wieloczynnikowe. Sama chora/chory bardzo często nie zdaje sobie sprawy z prawdziwych przyczyn, często zaprzecza, że problem w ogóle istnieje. Nie starajmy się koncentrować rozmowy tylko i wyłącznie na chorobie. Przecież każda anorektyczka czy bulimiczka jest żywą osobą, która gdzieś głęboko pod dietami, jedzeniem i odchudzaniem, ma osobowość, tożsamość, upodobania, poglądy. Nie odbierajmy jej możliwości bycia normalną dziewczyną, mówiąc tylko i wyłącznie o jej chorobie. Anoreksja i bulimia przejmują całkowicie kontrolę nad życiem swoich ofiar, więc okazując wsparcie róbmy to wobec osoby, nie wobec choroby.

Osoby z zaburzeniami odżywiania są bardzo czułe na punkcie swojego wyglądu, dlatego rozmawiając z nimi powinniśmy powstrzymać się od wygłaszania komentarzy typu "wyglądasz dużo zdrowiej", "nie wyglądasz jak anorektyczka/bulimiczka", "to co ważne to wnętrze człowieka, a nie jego wygląd". Tego typu słowa, mimo iż wypowiedziane życzliwie i szczerze, mogą zostać zinterpretowane jako komunikat "wyglądasz grubo" i wywołać chęć dalszego odchudzania. Inny temat jakiego powinniśmy unikać rozmawiając z osobą chorą na zaburzenie odżywiania to diety. "Jeżeli chciałaś schudnąć, dlaczego nie zastosowałaś diety i nie zapisałaś się na siłownię?" - tak jak alkoholikowi na odwyku nie proponuje się "po prostu słabszego drinka", tak w przypadku anorektyczek i bulimiczek nie należy kierować ich myślenia w stronę spraw związanych z jedzeniem i odchudzaniem.

Skoro tyle jest tematów, których należy unikać o czym tak właściwie powinniśmy rozmawiać. Nie jest możliwe podanie listy tematów bezpiecznych i zalecanych. Powinniśmy zacząć od słuchania. Mimo, że to co mówią chorzy na zaburzenia odżywiania może nie mieć dla nas sensu, czasami wielką ulgę przynosi po prostu wygadanie się. Dobrym pomysłem jest odciąganie uwagi od jedzenia i odchudzania po posiłkach - tak, aby chora/chory nie miał okazji zastanawiać się ile kalorii właśnie spożył i co by tu zrobić aby się ich szybko pozbyć. Warto jest poszerzać wiedzę na temat zaburzeń odżywiania, tak aby lepiej rozumieć chorą osobę, jednak rozmawiając nie należy próbować grać roli eksperta. Jeżeli już, to zdecydowanie lepiej jest zachęcać do wizyty u specjalisty zaburzeń odżywiania.

Rozmawianie i okazywanie wsparcia osobie z zaburzeniem odżywiania jest trudne, wymaga empatii, taktu, nie raz po prostu żelaznych nerwów. Jednak zawsze warto podjąć trud i rozmawiać. Wsparcie okazane przez bliską osobę może okazać się najlepszą motywacją do leczenia.

---

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Metody i techniki redukcji lęku społecznego

Autorem artykułu jest Wioletta Sikora

Lęk społeczny i zahamowania interpersonalne mają wielorakie uwarunkowania. W związku z tym żadna pojedyncza technika redukcji lęku społecznego nie jest odpowiednia dla wszystkich osób cierpiących z powodu nadmiernej lękliwości społecznej.

Dla skutecznego przezwyciężenia lęku społecznego duże znaczenie ma dobór metody jego niwelowania, do jego przypuszczalnej przyczyny u konkretnej osoby. Nawiązując  do autoprezentacyjnej koncepcji  uwarunkowań lęku społecznego, należy stwierdzić, że skuteczne oddziaływania redukujące lęk społeczny muszą zwiększać skuteczność autoprezentacji i/lub bezpośrednio oddziaływać na redukcję przeżywanego pobudzenia. 

Wyróżnia się cztery główne kategorie metod redukcji lęku społecznego:

terapie poznawcze, 

trening umiejętności społecznych,

techniki relaksacyjne,

ćwiczenia interakcji.

Terapie poznawcze koncentrują się na zmianie nastawienia pacjenta do siebie i do interakcji społecznych. Stosowane techniki mają na celu m.in. zmniejszenie koncentracji na sobie poprzez zwiększenie uwagi przykładanej do rozwoju sytuacji społecznej. 

Okazuje się, że proste poinstruowanie osób lękliwych społecznie, aby dowiedzieli się jak najwięcej o partnerach interakcji osłabia ich lęk, a także dostarcza im plan działania w wieloznacznych sytuacjach interpersonalnych. 

Warto w tym miejscu nadmienić, że jeżeli osoba lękliwa społecznie ma konkretną wizję własnego zachowania w danej sytuacji społecznej, jeżeli zawczasu sporządzi w wyobraźni plan działania w danej interakcji społecznej, to działa w niej znacznie pewniej siebie, przeżywając znacząco mniejsze nasilenie lęku społecznego. Istotną rolę w przezwyciężaniu lęku społecznego terapie poznawcze upatrują w zmianie pewnych przekonań. Chodzi o przekonania dotyczące znaczenia aprobaty społecznej dla samopoczucia danej osoby.

Lęk społeczny słabnie, kiedy jednostka zacznie przykładać mniejszą wagę do wrażenia, jakie wywiera na innych, a zwłaszcza kiedy przestanie zabiegać za wszelką cenę o aprobatę społeczną dla wszelkich swoich poczynań w sytuacjach społecznych. 


Ważny jest także „dialog wewnętrzny”, pojawiają się myśli zachęcające do udziału w interakcji społecznej, one uspokajają, dodają pewności siebie, oraz kontrmyśli, te  niosą ze sobą katastroficzne wizje rozwoju sytuacji społecznej. 

Trening umiejętności społecznych  ma na celu kształtowanie umiejętności niezbędnych do tego, aby móc efektywnie podejmować określonego typu wyzwania społeczne. TUS opiera się na technice odgrywania roli (symulowania sytuacji społecznych). 
U osób, u których stwierdza się znaczne deficyty umiejętności społecznych i które nie wiedzą, jak się zachować w określonego typu sytuacjach interpersonalnych,  TUS może zwiększyć poczucie własnej skuteczności oraz umożliwić bardziej pewne siebie i skuteczne działanie podczas interakcji społecznych. TUS, aby był skuteczny, zarówno w redukowaniu lęku społecznego, jak i kształtowaniu umiejętności społecznych, musi spełnić szereg warunków. Przede wszystkim, ćwiczenia symulacyjne w sztucznych warunkach treningowych powinny być wsparte indywidualnym coachingiem w rzeczywistych sytuacjach społecznych. 

Metody relaksacji są wykorzystywane do bezpośredniego oddziaływania na poziom napięcia.  Najczęściej w kontekście redukcji lęku społecznego mówi się o progresywnej relaksacji mięśniowej (a ściślej mówiąc o jej modyfikacji zwanej kontrolowaną relaksacją na sygnał) oraz o systematycznym odwrażliwianiu.Uważa się, że większości ludzi, którzy cierpią z powodu lęku społecznego, wcale nie brakuje umiejętności społecznych. Te osoby raczej krępują się ich używać . 
Oznacza to, że jeśli wyeliminuje się silną motywację do unikania kontaktów społecznych poprzez redukcję lęku społecznego, jaki przeżywa dana jednostka często już na samą myśl o interakcji z innymi, to będzie ona nie tylko pewniej siebie funkcjonować w sytuacjach społecznych, ale także bardziej skutecznie i adekwatnie do kontekstu społecznego.

Ćwiczenia interakcji to nabieranie doświadczenia poprzez uczestniczenie w zaaranżowanych, bezpiecznych sytuacjach społecznych. Różnią się one od TUS tym, że w przypadku ćwiczenia interakcji nie ma żadnej intencji, żadnego planu nauczenia ich uczestników jakiś konkretnych umiejętności społecznych.

Po prostu aranżuje się sytuacje interpersonalne, które stwarzają przyjazne i bezpieczne „laboratorium” społecznych kontaktów. Mamy tu do czynienia z ekspozycją na bodźce lękotwórcze (w tym wypadku – sytuację społeczną) i wsparciem ze strony trenera, terapeuty, innych ćwiczących, którzy zachęcają lękliwą społecznie jednostkę do zmierzenia się z danym wyzwaniem społecznym. 

Wielokrotna ekspozycja na pierwotnie budzącą lęk sytuację społeczną z czasem prowadzi do redukcji lęku społecznego, nawet bez żadnych oddziaływań zmierzających do zwiększenia umiejętności interpersonalnych danej osoby, umiejętności mających jej służyć do lepszego radzenia sobie w tego typu sytuacji społecznej.

Programy treningowe mające na celu redukcję lęku społecznego najczęściej wykorzystują wiele różnych metod i technik. Ma to swoje uzasadnienie w tym, że lęk społeczny, jak było to wspomniane powyżej, ma wiele różnych aspektów oraz uwarunkowań. Skuteczność treningu w zakresie zmniejszenia lęku społecznego będzie zależeć od tego, czy uda mu się zniwelować przyczynę jego powstania i utrzymywania się u konkretnej osoby. 

Diagnoza potencjalnych uwarunkowań lęku społecznego u danej jednostki powinna ułatwić dobór właściwych technik jego redukcji. Można także zaangażować lękliwą społecznie osobę w złożony (eklektyczny) program treningowy, który korzysta z wielu różnych metod i technik redukcji lęku społecznego. 

Niektóre badania wskazują, że łącznie technik behawioralnych (TUS) i poznawczych (restrukturyzacja poznawcza) może zwiększać gotowość jednostki do bardziej pewnego siebie, asertywnego zachowania w sytuacjach społecznych bardziej niż oddziaływania wykorzystujące tylko techniki behawioralne lub tylko techniki poznawcze.

---

 Psychologia w biznesie Uwolnij się od zaburzeń lękowych

 

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Czy można uzależnić się od hazardu?

Zdaniem niektórych hazard nie jest uzależnieniem, ponieważ w uprawianiu go nie występuję substancja aktywna jak np. w alkoholizmie, czy uzależnieniach chemicznych (heroina, kokaina itp.).

Jeżeli spojrzymy na hazard jako na stan, w którym poddajemy się ryzyku, to okaże się, że w czasie np. gry w karty w organizmie zachodzą przeróżne zmiany chemiczne - np. przypływ adrenaliny. Fizyczna strona hazardu może być traktowana jako uzależnienie od emocji, ryzyka, życia na krawędzi.

Zaburzenia postrzegania związane z hazardem

Hazard to niepewny i nieefektywny sposób pozyskiwania pieniędzy. Aby móc powiedzieć, że ktoś jest uzależniony od hazardu, musi on mieć myśli zaburzone tak mocno, aby nie dostrzegać tej podstawowej prawdy. W jaki sposób jest zaburzone myślenie nałogowego hazardzisty:

• przypisywanie wygranych własnym wysiłkom, a nie losowi;
• myślenie magiczne - wiara, że myślenie i liczenie na wygraną wpływają na wynik gry, przekonanie o tym, że jest się specjalną osobą, co jest nagradzane wygranymi;
• przesądy - nałogowi hazardziście często wierzą, że określone przedmioty, ubiór, sposób siedzenia itp. mogą wpływać na wynik uprawianej przez nich gry;
• poszukiwanie systemu, który pozwoli przewidzieć wynik gry losowej i dzięki temu pozwoli wygrać;
• pamięć selektywna - tendencja do pamiętania wygranych, i zapominania przegranych;
• personifikacja maszyn i przedmiotów używanych do hazardu, przypisywanie im określonych atrybutów, myślenie o wygranych i przegranych jako o nagrodzie lub karze ze strony maszyn hazardowych lub przedmiotów używanych do gry;
• redukowanie liczby porażek przez traktowanie ich jako "prawie wygranych", a następnie używanie ich jako pretekstu do dalszej gry, takie myślenie może być bardziej stymulujące do dalszego uprawiania hazardu, niż faktyczne wygrane;
• przekonanie, że pieniądze stracone poprzez hazard nie są tak naprawdę stracone i mogą być "wygrane z powrotem".

Wiele z tych sposobów myślenia prowadzą do zachowań rytualnych, które są charakterystyczne dla uzależnień.